Manifestacija "Ljubišini dani“
Manifestacija "Ljubišini dani“ koju JU Muzeji i galerije Budve tradicionalno organizuju povodom obilježavanja rođendana našeg velikog književnika, političkog i društvenog radnika Stefana Mitrova Ljubiše (1822–1878), biće realizovana u periodu od 24. februara do 2. marta 2020. godine.
Jedan od programa, realizuje se u Beogradu, u Zadužbini Ilije M. Kolarca.
Manifestacija „Ljubišini dani“ 2020. godine počinje otvaranjem izložbe „Spomen obilježja u Budvi posvećena Stefanu Mitrovu Ljubiši“, koje će biti upriličeno u ponedeljak, 24. febuara sa početkom u 19 časova u Spomen domu „Stefan Mitrov Ljubiša“.
Autori izložbe su Marijana Martinović i Đorđije Bato Boljević, dok će izložbu zvanično otvoriti Mila Baljević, direktorica JU Narodna biblioteka Budve.
Spomen-obilježja dio su korpusa kulturno-istorijskog nasljeđa čiji je osnov čuvanje od zaborava i odavanje počasti znamenitim ličnostima, idejama ili pokretima, ili isticanje značaja određenog istorijskog događaja.
Imajući u vidu da se kroz ovu materijalizaciju sjećanja šalje snažna poruka zajednici/društvu o vrijednostima koje je važno njegovati, zaštititi i prenijeti budućim generacijama, ova materija regulisana je zakonom.
Aktuelni Zakon o spomen-obilježjima prepoznaje razne forme spomen-obilježja, od spomen-objekata u koje se ubrajaju: spomen-groblje, spomen -kosturnica, spomenik, spomen-bista, spomen-ploča, spomen-dom, memorijalni muzej, zadužbinski objekat, do naziva javne ustanove, javnog preduzeća, naselja i javnog objekta (ulica, trg, put, park, česma i dr), te reguliše način njihovog podizanja, zaštite i čuvanja.
Imajući to u vidu, dokumentarna izložba o spomen-obilježjima koja su posvećena Stefanu Mitrovu Ljubiši na teritoriji budvanske opštine, obuhvata sve gore pomenute vidove materijalizacije čuvanja uspomene, donoseći priču o načinu njihovog nastanka.
Bazirana je na arhivskoj građi koja obuhvata dokumentarnu građu, novinske priloge i fotografije.
Korišćena arhivska građa dio je fondova Državnog arhiva Crne Gore – Arhivskog odsjeka Budva, dok su novinski napisi prikupljeni iz digitalnih zbirci dostupnih na internetu, s izuzetkom „Primorskih novina“ koje je organizatoru ustupila JU Narodna biblioteka Budve.
Priroda samih obilježja i način na koji se uspostavljaju, odnosno činjenicu da se jedan broj njih podiže ili postavlja (spomen-objekti), dok drugi podrazumijevaju davanje naziva, te istorijski kontekst njihovog nastanka, uslovili su i način prezentacije.
Prema karakteru izložba je informativno-edukativna jer na jednom mjestu pruža informacije o svim obilježjima, ističe ulogu zajednice i pojedinaca u ovim procesima, i poziva na preispitivanje djelovanja naše zajednice danas, u smislu čuvanja i zaštite neprolaznih vrijednosti.