Predstava „Aveti“ 24. jula u 21.30 u Vještici
U nedjelju, 24. jula, na sceni u Vještici sa početkom u 21.30, nastavlja se dramski program festivala izvođenjem prošlogodišnje predstave festivala „Grad teatar“, Ibsenovih „Aveti“. Predstava je rađena u saradnji sa Heartefact-om i Bitef teatrom iz Beograda i festivalom MES iz Sarajeva. Režiju potpisuje Andrej Nosov.
Henrik Ibzen, veliki norveški književnik, rođen je 1828. godine u Skienu, Norveškoj. Bio je sin propalog trgovca i već od petnaeste godine morao je sam da se izdržava. Bio je ljekarski pomoćnik i pripremao se za studije medicine, ali ipak sve to ostavlja i počinje da proučava književnost. Kao saradnik mnogih norveških novina, putuje u Dansku, Njemačku i Austriju, a u Italiji je proveo četiri godine. Godine 1891. vraća se u Norvešku, posle 27 godina provedenih u inostrantsvu. Kao dvadestogodišnjak, pod uticajem revolucionarnih zbivanja u Evropi, piše svoju prvu dramu „Katilina“. Nakon prve drame Ibzen 1862. godine objavljuje dramu „Komedija ljubavi“, u kojoj se govori o konvencionalnim odnosima među polovima i o braku. 1867. godine Ibzen stvara novo delo „Per Gint“ označeno kao „najnorveškije“. To je Ibzenovo kapitalno djelo. To djelo je Norvežanima kao Geteov „Faust“ Njemcima. Per Gint je čovjek koji laže samog sebe i koji od života bježi u sanjarenje i maštanje. Podstaknut kulturnom politikom konzervativaca, svjestan zastarjelih društvenih, moralnih i religioznih zasada, Ibzen stvara niz drama u duhu oštre i nemilosrdne kritike savremenog društva „da pojedinca probudi do slobode i nezavisnosti.“ I one su takođe važne za razumijevanje Ibzenove književnosti. U drami „Lutkina kuća“ Ibzen govori o pravu žene na vlastiti život, u „Avetima“ iznosi probleme braka i ličnog morala. Zatim dolaze drame u koje Ibzen unosi sve više psihologije („Divlja patka“, „Cezar i Galilejci“, „Kad se mi mrtvi probudimo“). On nemilosrdno optužuje savremeno društvo i odnose koji u njemu vladaju. Pune sadržaja i tehnički savršene, njegove drame pogađaju samu suštinu modernog, građanskog društva, koje je u osnovi lažno i počiva na sistemu tradicionalnih zabluda. Ono nema načela po kojima bi vredjelo živjeti, već samo privide koji se moraju održavati po svaku cijenu. U Ibzenovim dramama pojedinci se sukobljavaju sa snovima, sudbinama i svime onime što je duševno jače od njih. Njegov dramski opus značajan je za potonji razvoj evropske i svjetske realističke i naturalističke drame sa temama iz građanskog života. „Aveti“ su jedna od glavnih Ibzenovih drama je drama, napisana 1881. godine. To je drama koja govori o problemima jednog braka, o grehovima u jednoj porodici, tj. o pitanju nasljedne krivice.
Andrej Nosov rođen je u Prokuplju 1983. godine. Osnivač Hartefakta, trenutno na poziciji direktora razvoja. Osnovao je i vodio Inicijativu mladih za ljudska prava. Kroz profesionalni angažman stekao je veliko iskustvo radeći na projektima u vezi sa procesima pomirenja na Balkanu i dobro upoznao političku i socijlnu situaciju u regionu. Diplomirao je i masterirao na Fakultetu dramskih umetnosti na odsjeku pozorišne i radio režije u klasi profesorke Ivane Vujić. Radio je kao novinar lista Danas i radija Slobodna Evropa. Režirao je predstave „Izopačeni“ po tekstu Martina Šermana 2012. godine i „Hinkeman - šta mora neka bude“, po drami Ernsta Tolera u adaptaciji Vuka Boškovića, u saradnji sa Jugoslovenskim dramskim pozorištem i Fakultetom dramskih umetnosti, 2013. godine. U decembru iste godine režirao je i predstavu „Glad“ po tekstu Vuka Boškovića u koprodukciji Hartefakt Fonda i Kulturnog centra Beograda. 2015. godine režirao je predstavu “Verter: ili imaš nade ili nade nemaš”. Dobitnik je nagrade Fakulteta dramskih umetnosti „Hugo Klajn“ za najboljeg studenta 2013. godine.
Dramaturg predstave Vuk Bošković o radu na ovom tekstu je istakao: „Ibzenove „Aveti“ su jedna od građanskih drama njegovog srednjeg, naturalističkog perioda, koje se nalaze u temeljima pozorišta prve polovine dvadesetog veka. Ovaj komad, napisan kao odgovor na žestoku kritiku koju je pretrpeo zbog „Lutkine kuće“ („Nora“), zajedno sa „Hedom Gabler“, „Narodnim neprijateljem“, pomenutom „Norom“ i „Stubovima društva“ u stvari je veliki projekat „prebacivanja“ antičke grčke tragedije u građanski salon koji je novo središte društvenih sukoba u kome se raspravlja o prošlosti i definiše budućnost. U svojoj srži, ovo je problemski komad o instituciji braka, o palanci i o poziciji žene u građanskom društvu, žene koja je i dalje potlačena, samo što su ti „okovi“ sada nevidljivi. Napad na „Noru“ usledio je zbog Ibzenovog zaključka da je brak za ženu zatvor i da je jedini način da se njega oslobodi- napuštanje istog. Sa „Avetima“ i gospođom Alving, Ibzen praktično uzima tezu „šta bi bilo da Nora nije napustila muža?“ i onda je razvija do njenog krajnjeg ishodišta: život gospođe Alving bio je osuđen na propast u trenutku kada je odabrala „dužnost“ umesto „slobode“ i svi njeni pokušaji da svom životu da neki smisao su je samo još dublje gurali u propast. U Ibzenovim komadima se mnogo govori, a malo radi. U svim tim razgovorima se konstruiše, dekonstruiše, rekonstruiše i uništava prošlost, a samim tim i likovi koji su je živeli/izmislili. U srcu svega je velika laž koju treba razotkriti, a do nje se dolazi isto kao i do središta glavice luka: mukotrpnim procesom koji izaziva suze i po neku posekotinu. U tom moru reči i njihovih raznih implikacija,kontradiktornosti, dvosmislenosti i nedovršenih misli, vrlo se lako može izgubiti srž likova i radnje. Ista replika se izgovori u trećoj i devetoj sceni, sa potpuno suprotnim podtekstima, ali kako ih povezati kada se između njih nalazi gomila i gomila digresija, pasivne agresije i anegdota iz prošlosti?“
Režiju potpisuje Andrej Nosov, dramaturg je Vuk Bošković, scenograf Mirna Ler, kostimograf Lejla Hodžić, a koreograf Nikola Tomašević.
U predstavi igraju: Mirjana Karanović (Helena Alving), Branko Cvejić (Jakov Engstrant), Slobodan Beštić (pastor Manders), Milan Marić (Osvalad Alving) i Jovana Gavrilović (Regina Engstrand).
Prevoz za Vješticu je obezbijeđen (21 čas sa polukružnog toka u Budvi). Predstava je na repertoaru i u ponedjeljak, 25. Jula.