Novosti

U subotu, 30. jula, nastavlja se dramski program ovogodišnjeg festivala gostovanjem predstave „Prah“ rađene po tekstu Đerđa Špira u režiji Veljka Mićunovića. Predstava je rađena u koprodukciji Šabačkog pozorišta i Narodnog pozorišta iz Beograda.

Predstava će biti odigrana na sceni između crkava, sa početkom u 21.30 časova.

Đerđ Špiro (Spiró György) je jedan od najpoznatijih savremenih mađarskih pisaca. Piše romane, pripovetke, drame, pesme, eseje, bavi se istorijom i teorijom književnosti, prevodi. Rođen je u Budimpešti 1946. Diplomirao je mađarsku i slovensku književnost na Univerzitetu Eötvös Loránd (ELTE) 1970, a potom i žurnalizam i sociologiju. Karijeru je počeo kao radio novinar. Radnja njegovih romana često je prostorno i vremenski izmještena, ali se snažne paralele sa današnjim vremenom neminovno nameću: „Đerđ Špiro može da uradi nešto čemu drugi pisci mogu samo da zavide – on može da se kreće kroz vreme“ (Imre Kertes). U istorijskom romanu o poljskom Narodnom pozorištu sa početka 19. vijeka, Iksevi (1981), sa Vojčehom Boguslavskim kao glavnim likom, Špiro govori o borbi umjetnika protiv cenzure. Na 800 strana romana „Zarobljeništvo“ (2005), koji je smješten u Rimsko carstvo u doba julijevsko-klaudijevske dinastije, Špiro se vraća svojim korjenima i prati doživljaje Jevrejina lutalice po imenu Uri. Roman „Prolećna izložba“ (2010) postigao je veliki uspjeh. Radnja je izmještena u revolucionarnu 1956. i postrevolucionarnu 1957. i pripovijeda zastrašujuću kafkijansku priču o anti-heroju, takozvanom malom čovjeku, inženjeru koji uprkos najjačem mogućem alibiju (sve vrijeme revolucije je proveo u bolnici), ne može da izbegne apsurdnu optužbu da je učestvovao u pobuni i to kao jedan od glavnih podstrekača. Roman je objavljen i na srpskom jeziku. Kao izuzetan poznavalac mnogih jezika, naročito slovenskih (ruski, poljski, slovački, srpskohrvatski), Špiro je napisao jedinstvenu studiju o razvoju drame u Srednjoj i Istočnoj Evropi, a među njegovim djelima iz oblasti istorije književnosti ističe se i monografija o Miroslavu Krleži. Svojim avangardnim stilom, likovima sa margine, bogatim i sočnim jezikom, Špiro ume da šokira tradicionalnu mađarsku kritiku. Njegove drame su osvojile brojne nagrade, uključujući i nekoliko nagrada za „Najbolju mađarsku dramu godine“. Komad „Pileća glava“ (1986) je ocijenjen kao „najvažnija mađarska drama u poslednjih 20 godina“ (Dramatic Exchange). Među brojnim nagradama i priznanjima izdvajaju se Košutova nagrada, Nagrada „Atila Jožef“, Nagrada mađarske pozorišne kritike, Nagrada „Tibor Deri“... Đerđ Špiro je profesor na Akademiji za dramsku i filmsku umjetnost. Član je Šečenji (Széchenyi) akademije za književnost i umetnosti.

Reditelj Mićunović je o radu na predstavi istakao: „On jednog popodneva dođe kući ranije s posla, a ona tek dolazi s pijace da spremi krompir za ručak. Ništa od ručka, ostaće gladni. Nešto strašno važno se dogodilo i to mora da joj saopšti. Ali kako da joj saopšti šta je sreća? Je li sreća sigurnost? Je li novac sreća? Je li sreća blagostanje? Kako da je zavredimo, kako da objasnimo da smo je zaslužili? Je li sreća nešto čemu samo možemo da težimo? Otkud ta ljudska vjera u lutrijsku srećku? Pitanje je, zapravo, ima li kraja društvenoj 'tranziciji' ili će se ljudi dijeliti na one koji se klade na sreću i one koji su 'srećni' profiteri. Postaje li nam smiješno svako moralisanje na temu novca? Ko još vjeruje da siromašni mogu biti srećni?
Veljko Mićunović je rođen 1986. godine. Diplomirao je pozorišnu režiju na beogradskom Fakultetu dramskih umetnosti, u klasi profesora Egona Savina. Kao asistent reditelja sarađivao je sa Jiržijem Menclom i Paolom Mađelijem. Nakon ispitne predstave po Fejdoovom tekstu „Ne šetaj se gola“, slijede predstave „U lovu na bubašvabe“ (Jugoslovensko dramsko pozorište), „Otelo“ (Grad teatar Budva / Zetski dom / Festival MESS), „Revizor“, „Urnebesna tragedija“ (Crnogorsko narodno pozorište, Podgorica), „Život je pred tobom“, „Smrt trgovačkog putnika“, „Anđeli čuvari“ (Beogradsko dramsko pozorište), „Nesporazum“ (Narodno pozorište u Beogradu) i „Garderober“ (Slovensko narodno gledališče, Maribor). Predstave koje je režirao gostovale su i nagrađivane na više od dvadeset festivala kod nas i u inostranstvu.

Tekst je preveo Radoslav Milenković, režiju, adaptaciju teksta i izbor muzike potpisuje Veljko Mićunović, scenograf je Ljubica Milanović, a kostimograf Marina Vukasović Medenica.

U predstavi igraju Nataša Ninković i Zoran Cvijanović.